تدبيرهاى سياسى

کتاب حاضر نگاهى نقادانه به سياست متعالى ملاصدرا و برخى از تدبيرهاى فكرى، سياسى و نظامى انقلاب اسلامى دارد که شامل چهار بخش با عناوین زیر است:

تدبير اول:

    سياست متعالى ملاصدرا

تدبير دوم:

    معرفت، ولايت و قدرت

تدبير سوم:

    لزوم پيرايه‏زدايى فورى از فرهنگ دينى براى تحقق كارآمدى نظام جمهورى اسلامى

تدبير چهارم:

    اطاعت‏پذيرى محبانه؛ فرهنگ اهل ولايت

مرحوم صدرا از معدود فيلسوفانى است كه بر ديانت شيعه بوده و در فلسفه، عالمى بسيار برجسته است. كم‏تر فيلسوفى است كه در تشيع آنان شبهه نباشد اما در تشيع ملاصدرا كسى حرفى ندارد و نخستين امرى كه خط مشى سياسى ملاصدرا را مشخص مى‏نمايد مكتب شيعى اوست. دومين امرى كه زندگى سياسى و همراه با مبارزه‏ى ملاصدرا را مى‏رساند قيام وى بر عليه عالمان قشرى‏گراى آن زمان است كه اين عمل سياسى وى در كتاب «كسر الاصنام الجاهلية» خود را به‏خوبى مى‏نماياند و البته عمل او نمايان‏گر انديشه‏ى سياسى اوست. ايشان چون چند گام نيز از زمان جامعه‏ى خود پيش بوده است مورد پذيرش جامعه‏ى آن روز واقع نگرديد و به دستور مستقيم شاه عباس به تبعيد فرستاده شد و حوزه‏هاى علميه بعدها بود كه با ايشان به صورت جزيى همراه گرديد. ملاصدرا در زمان خود در غربت خلق به سر مى‏برد و مجبور بود هم‏چون خانه به‏دوشان از اين منطقه به آن ناحيه رود و آواره‏ى اين بيابان و آن شهر باشد، اما انديشه‏ى وى پس از پيروزى انقلاب اسلامى به مدد تلاش‏هاى علامه‏ى طباطبايى رحمه‏الله و شاگردهاى ايشان و نيز با توجه به مشى فلسفى حضرت امام خمينى قدس‏سره حكمت برتر روز گرديده است و از آن بسيار سخن گفته مى‏شود و از صدرا نيز فراوان تجليل مى‏گردد. تأثير فلسفه‏ى وى بر بسيارى از رشته‏هاى علوم انسانى نيز در حال ظهور است. فلسفه‏ى وى بر مبانى سياسى نيز تأثير خود را گذاشته است و همايشى در اين زمينه برگزار شد كه همايش سياست متعاليه از ديدگاه حكمت متعاليه نام داشت. پژوهشكده‏ى دفتر تبليغات اسلامى در تاريخ 19/4/1387 به بهانه‏ى برپايى اين همايش مصاحبه‏اى را با نگارنده انجام داده است كه در اين كتاب مى‏آيد و البته آن پژوهشگاه، اين مصاحبه را همانند ديگر مصاحبه‏هايى كه برخى از كارگروه‏هاى آن مركز داشته‏اند نشر نداده است.

اما تدبير دوم اين كتاب، سه اصل را به بحث مى‏گذارد: يكى، معرفت حقيقى حق و شناخت راستين پروردگار، دوديگر، ولايت كه حقيقت توحيد و مغزاى آن به شمار مى‏رود و مسلمين را از پراكندگى و تشتت دور مى‏دارد و در نهايت، داشتن قدرت ظاهرى و باطنى با حضور فعال و مؤثر در جهان به واسطه‏ى علم و تكنولوژى و با ظهور ايمان و اقتدار روحى.

تدبير سوم از لزوم پيرايه‏زدايى فورى از فرهنگ دينى براى تحقق كارآمدى نظام جمهورى اسلامى مى‏گويد و در آن به برخى از معضلات كلان كشور پرداخته شده است.

تدبير چهارم نيز اطاعت‏پذيرى محبانه را فرهنگ اهل ولايت مى‏داند و متن يك سخنرانى است كه در ديدار جمعى از پاسداران انقلاب اسلامى به مناسبت روز پاسدار ايراد شده است. در آن‏جا گفته شده اطاعتى كه از سر ترس باشد يا قوانين و مقررات، آن را ايجاب نمايد، پشتوانه‏ى معرفتى و ولايى ندارد و كسى كه به سبب ترس از توبيخ، اطاعت‏پذير مى‏شود در واقع سربازى معمولى است و براى تمامى مردم دنيا امر مرسومى است، ولى اين عشق است كه انسان را براى پذيرشِ ولايى كه فرهنگ شيعه است آماده مى‏سازد و عشق رياضتى است براى رسيدن به باب ولايت كه روح و بدن را گرم مى‏سازد تا صعوبت ولايت آن را خرد و شكسته نسازد و باب تحمل‏پذيرى بنده را بالا برد و در انقلاب اسلامى برگ برنده در دست كسانى بود كه رفتند و آنان كه مانده‏اند اگر در شهر كه مى‏آيند معمولى باشند و ريزش نمايند باخته‏اند؛ چرا كه اگر كسى عاشق و دل‏باخته باشد هم بر خاك جبهه و هم بر آسفالت خيابان، خداى خود را در نظر دارد. هراسى كه در دل دشمن از ولايت‏مداران راستين و صاحب بينش وجود دارد برگرفته از قدرت عشق است و بازوى آنان با نداى «يا حسين» است كه نيرو مى‏گيرد.