پيش‏گفتار

مهم‏ترين آسيب‏هايى كه هر جامعه‏اى را در درازناى تاريخ خود با چالش‏هاى بسيار اجتماعى روبه‏رو كرده، شراب، مواد مخدر، موسيقى‏هاى ناهنجار، رقص‏هاى گناه‏آلود و قمارهاى خانمان برانداز است. بديهى است براى به سامان رساندن اخلاق جمعى و فردى، شناخت آسيب‏ها از اهميت ويژه‏اى برخوردار است. همچنين هر فردى براى در امان ماندن از گزند هرگونه آسيبى ناچار از شناخت آسيب‏ها و پرهيز از آن است.

البته همان‏گونه كه پزشكان با شناخت بيمارى‏ها به بيمارى آلوده نمى‏گردند و بيماران را درمان مى‏نمايند، بر عالمان دين و اولياى امور دينى است كه همه‏ى مفاسد، تباهى‏ها و گناهان را مورد شناسايى قرار دهند و به آسيب‏شناسى اخلاق فردى و جمعى اهتمام ورزند. كتاب حاضر، رسالت گفته شده را بر عهده دارد. اين كتاب، محصول دوران نوجوانى نگارنده مى‏باشد و به گاه 1343 شمسى به نگارش در آمده است. نگارنده با تأكيد

صفحه ی 9

*********

استاد معنوى خود، همه‏ى اين امور را مورد پى‏گيرى دقيق قرار داده است و هم‏اينك همان نوشته را عرضه مى‏دارد.

فصل نخست، انواع شراب و زيان‏هاى آن را بر مى‏رسد و حكم شرعى آن را تبيين مى‏نمايد.

اثبات حرمت استفاده از هرگونه ماده‏ى تخديرى در فصل دوم آمده است. اين فصل بر فقيهان در حكم به اباحه‏ى مصرف مواد مخدر خرده‏ى بسيار مى‏گيرد. همچنين انواع مواد تخديرى؛ مانند: ترياك، هرويين، مرفين، كوكايين، چرس بنگ و چرس اسپرس و حشيش را مى‏شناساند.

مسأله‏ى پر نزاع موسيقى و غنا و نقد و بررسى ديدگاه فقيهان، عارفان و فلسفيان و توضيح انواع دستگاه‏هاى موسيقى و گوشه‏هاى آن در فصل سوم آمده است.

فصل چهارم، رقص را بيان زيبايى‏ها و جلوه‏هاى لطيف و كشف حكمت و شگفتى‏هاى اندام ظاهرى انسان؛ بويژه زن مى‏داند كه آدمى را با رازهاى نهفته و اسرار شگفت‏انگيز بدن انسان آشنا مى سازد. اين بخش، حكم شرعى رقص را توضيح مى‏دهد و بيان مى‏دارد كه شريعت در پى نفى كلى آن نيست.

فصل پنجم، انواع قمار؛ مانند: شطرنج، ورق، پاسور و تاس و حكم شرعى آن را بررسيده است.

قبل از ورود به بحث، لازم است سه امر كلى مورد اشاره قرار

صفحه ی 10

*********

گيرد تا زمينه‏ى طرح بحث هموار گردد:

الف ـ هر انديشمند مؤمنى اعتقاد دارد كه تنها اين پروردگار عالم است كه شناخت كامل به همه‏ى پديده‏ها و مصالح و مفاسد آن‏ها دارد و همين امر قوانين كلى و دايمى يا جزيى و موقّت را از جانب حضرتش چينش داده؛ احكام الهى، از الزام و منع گرفته تا اباحه، هريك داراى مصاديق فراوانى است كه از شمول و گستره‏ى بسيارى برخوردار است و همه، مصالح و مفاسد واقعى خود را دارد.

اين موضوع به‏خوبى از شيوه‏ى شرع و طبيعت احكام قدسى آن به دست مى‏آيد كه دنيا، زمينه‏ى واقعى رشد و شكوفايى استعدادهاى مختلف بشرى است و دين، انسان را از هرگونه غفلت، تباهى، زيان، باطل و هرزه‏گرايى پرهيز داده و زمينه‏هاى سستى و انحطاط را محكوم كرده است.

ب ـ در جمع‏بندى كلى، اساس بسيارى از تباهى و غفلت‏هاى هر جامعه‏اى را مى‏توان در پنج عامل عمده خلاصه نمود:

يكم ـ شراب و استعمال مسكراتِ الكلى؛

دوم ـ اعتياد به انواع مواد مخدر؛

سوم ـ استعمال غنا و موسيقى و استفاده از آلات آن در جهت لهو، لعب و زمينه‏هاى بيهوده؛

چهارم ـ انواع گوناگون رقص‏هاى سنتى و علمىِ مدرن؛

صفحه ی 11

*********

پنجم ـ قمار در شكل‏ها و انواع گوناگون آن.

موارد ياد شده را مى‏توان به عنوان خبايث خمس يا مفاسد پنج‏گانه يا امراض كلى اجتماع نام نهاد.

ج ـ خبايث يادشده، اعصاب آدمى را ناموزون و ناهماهنگ تحريك مى‏نمايد، اراده را به ضعف و سستى و روزگار وى را به تباهى مى‏كشاند و خُلق و خوى او را از مدار اعتدال خارج مى‏سازد. امروزه استعمار، استثمار و كارتل‏هاى اقتصادى با بهره‏بردن از اين امور شوم شيطانى، سراسر دنيا را به‏كلّى محاصره نموده و هرگونه رشد و تكامل معنوى بشر را در مخاطره قرار داده است و آن را تهديد مى‏نمايد.

خاطرنشان مى‏گردد كه دو سبب عمده‏ى كشش و گرايش افراد به اين‏گونه مفاسد؛ بويژه انواع مخرّب آن كه آسيب‏پذيرى نوجوانان را در بر دارد، فقر فرهنگى و ناآگاهى عمومى و ضعف و سستى در گزاره‏هاى ذهنى و دينى و همچنين سرمايه‏گذارى وسيع استعمار و كارتل‏هاى شوم اقتصادى با شبكه‏هاى عمده‏ى بين‏المللى خود است. اين دو امر سبب گرديده است كه پاك‏سازى جامعه از آسيب‏هاى شوم ياد شده و براندازى آن نيازمند كوشش‏هاى لازم و همه‏جانبه‏ى جهانى و بين‏المللى باشد.

پيش‏گيرى افراد از اين امراض در جوامع ناهمسان و در وضعيت فعلى جهان؛ بخصوص در زمينه‏ى جوانان با به‏كارگيرى

صفحه ی 12

*********

روش‏هاى گوناگون و شيوه‏هاى متفاوت و با برخورد صحيح تربيتى و درمانى كاربردى و بدور از زورمدارى ممكن است.

همچنين توضيح اجمالى و متناسب اين‏گونه مفاسد نسبت به اصل و خصوصيت‏ها و آثار هريك از آن به ضرورت طرح مى‏گردد.

سعى شده است حكم شرعى از اباحه و حليت يا حرمت و مصاديق هريك از آن به‏طور خاص بيان شود تا در راستاى از بين بردن زمينه‏هاى شوم مفاسد اجتماعى و پيش‏گيرى و نفى همه‏ى چهره‏هاى فساد گام مؤثرى باشد.

صفحه ی 13

*********